Het leven en de vreemde verbazingwekkende avonturen van Robinson Crusoe

Zoals iedereen weet is ROBINSON CRUSOE geen kinderboek, althans niet speciaal voor kinderen geschreven. Eerst Jean-Jacques Rousseau, die gevoelig was voor pedagogische strekkingen, heeft het verhaal als bij uitstek geschikt voor de jeugd gewaarmerkt. Hetgeen, via velerlei ongelukkige bewerkingen, geleid heeft tot een onverdiende devaluatie. Want het boek van Defoe is een regelrecht meesterwerk, al was het alleen maar om de manier van vertellen die hij uitgevonden heeft: lenig en afwisselend, heel dicht bij de spreektaal (en met die typische fouten van de geanimeerde spreker, welke Defoe onbezorgd als stijlmiddel bezigt). Wie een paar bladzijden gelezen heeft, is er volkomen in, niet alleen in het verhaal, maar in de fantasie van de schrijver. En dat hij er in blijft, daarvoor zorgt het verhaal, dat de zuiverste belichaming is van een wensdroom van ieder mens: heelmaal op eigen krachten aangewezen zijn, met niemand iets te maken hebben, zonder inmenging je eigen boontjes doppen. Daarin ligt de geheimzinnige aantrekkingskracht van dit verhaal. Alleen aangewezen op de omringende natuur (ondanks de fooitjes in de vorm van materiaal en gereedschap die de schrijver hem vanuit het wrak toeschuift) leeft Robinson Crusoe zijn eigen leven, ontdekt de werkelijke waarden en de ongedachte reserves van eigen kracht. Er is iets groots in die overbekende figuur met de geitenmuts en zijn geweer: hij bedwingt de natuur en is zichzelf genoeg, en verwerkelijkt daarmee in zijn leven het gehele streven van de mensheid.