Kolenbranders ; Wespen ; Kapitaal

De komedies van Aristofanes, de grootste en succesvolste Griekse blijspeldichter, zijn een mengeling van revue, show, musical, politieke satire en boertige en burleske klucht. Doorgaans wordt in het begin een briljant idee geopperd, waarna komische vragen worden gesteld en de misverstanden ontstaan. Min of meer serieuze debatten worden vervolgens afgewisseld met lyrische passages, woordgrappen en dubbelzinnigheden worden gedebiteerd en tragedies geparodieerd. Onveranderlijk is het einde chaotisch, vol drank, seks, zang en dans.Deze ingrediënten zijn dus terug te vinden in het drietal hier aangeboden komedies. Daarvan is Kolenbranders of Acharniërs uit 425 het oudste stuk. Het handelt over een boer die, gedwongen door de oorlog in Athene, onderdak heeft gezocht en zich eraan ergert dat de vrede zo lang op zich laat wachten. Daarom besluit hij op eigen houtje een verdrag met de vijand te sluiten. De gevolgen blijven niet uit.Drie jaar later produceerde Aristofanes Wespen, de insecten waaraan de leden van de juryrechtbank in Athene hem deden denken. Met veel moeite weet een zoon zijn vader, die aan de ziekelijke 'proceszucht' lijdt, van zijn kwaal te genezen. De heropvoeding die de oude man hierna krijgt, leidt tot hilarische taferelen. Van heel ander kaliber is Kapitaal, het laatste blijspel van Aristofanes dat ons is overgeleverd (388). De god van het kapitaal, die lang blind is geweest en daardoor steeds de verkeerde mensen heeft bevoordeeld, wordt van zijn oogkwaal afgeholpen. Dit veroorzaakt een omwenteling, die zelfs in de godenhemel te merken is.Hein L. van Dolen vertaalde eerder Aristofanes Vrouwenstaking (Lysistrata), Vrouwenfeest (Thesmoforiazousai) en Vrouwenpolitiek (Ekklesiazousai). Van de hier gepresenteerde blijspelen is Wespen nog nooit in het Nederlands weergegeven en Kolenbrander slechts in een gekuiste, niet volledige versie.