Op jacht naar de echte werkelijkheid

Over het gebruik van cultuursociologie voor de analyse van de culturele discoursen als reactie op de onttovering van de wereld.

Hedendaagse westerse samenlevingen lijken nauwelijks nog vatbaar voor een sociologische analyse in termen van structuren en instituties en sociologen geloven amper nog dat zij intellectueel toegang hebben tot een ‘onder’ of ‘achter’ de cultuur verborgen ‘echte’ sociale werkelijkheid. Onder deze omstandigheden biedt de cultuursociologie, bij uitstek geschikt voor de analyse van de culturele discoursen die tot bloei zijn gekomen als reactie op de onttovering van de wereld, een wenkend perspectief.
De meest in het oog springende van deze discoursen zijn opgetrokken rond idealen van persoonlijke authen¬ticiteit, rebels non-conformisme en individuele vrijheid. Hoewel ze hun wortels hebben in de zogenoemde ‘tegen¬cultuur’ van de jaren zestig, behoren ze al lang niet meer tot de maatschappelijke rafelrand en zijn ze ook al lang niet meer per se ‘progressief’. Ze spelen thans een promi¬nente en dwingende rol in de werelden van consumptie, religie, management en politiek: de tegencultuur van destijds is de dominante cultuur geworden.