Doorgaan naar inhoud

Ambt Nederbetuwe Gerichtssignaat Kesteren 1566-1567

Dit derde deel van de Serie Gerichtelijke Transcripties Nederbetuwe bevat de handelingen van het Hoogadelijk Landgericht van de Nederbetuwe in de jaren 1566 en 1567 en sluit direct aan op het vorige deel. De transcriptie wordt kort ingeleid en de getranscribeerde tekst is voorzien van verduidelijkende voetnoten. Dit gerichtsboek heeft gelet op de periode van nog geen twee jaar een behoorlijke omvang, wat met name is veroorzaakt door het gegeven dat bij de processen alle stukken erin werden opgenomen, dus zowel de aanspraken als antwoorden, replieken en duplieken. De inhoud van dit boek is zeer divers en varieert van rechtszaken over enkele stuivers tot en met gevallen van doodslag. Er is dus sprake van civiele en criminele rechtspraak. Deze diversiteit kan hier niet in enkele woorden worden weergegeven. Van bijzonder belang is wel dat voor het eerst een zaak werd aangespannen om zij die afvielen van de katholieke kerk te gaan vervolgen. Weliswaar werden die zaken door toedoen van de ambtman en de drost van ter Lede samen met de ridderschap dusdanig getraineerd dat er geen vervolg op kwam, maar het is wel symptomatisch voor deze tijd. Met het jaar 1567 stopt plotsklaps het signaat zonder dat er een reden voor wordt gegeven. Uit andere bronnen blijkt evenwel dat de banken van Driel en Kesteren werden neergedongen door Dirck Vijgh en Claes van Gendt in een specifieke rechtszaak. Dit samen met de ontwikkelingen van opstand, militaire operaties, politieke ontwikkelingen en de losmaking van de koning van Spanje zorgde ervoor dat de bank van Kesteren een aantal jaren is gesloten geweest en er dus geen recht kon worden gesproken, althans voor zover bekend. De bank van Zoelen bleef wel open, zodat die rechtsgang wel voortgang had. Al met al een rijke bron voor onderzoekers. Dr. Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) promoveerde in 2017 aan de Theologische Universiteit te Apeldoorn op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Hij is onder andere werkzaam geweest als hoofd van een afdeling archief, bibliotheek en documentatie, als theoloog binnen de Nederlandse Hervormde Kerk en als jurist in bestuursrechtelijke zaken. Daartoe volgde hij enkele archiefopleidingen en bekwaamde zich in bestuursrecht en paleografie. Zijn onderzoeksgebied en specialisatie betreft in het bijzonder de kerkelijke, rechtelijke en politieke ontwikkelingen binnen het voormalig Hertogdom Gelre.


Beschikbaar als