Terugkeer naar Nova Zembla

In de herfst van 1596 kwamen Willem Barents en Jacob Heemskerck vast te zitten in het pakijs bij Nova Zembla. In zijn beroemde verslag van 1598 beschreef Barents assistent Gerrit de Veer het legendarische avontuur in detail. De gedwongen - maar allerminst onvoorbereide - overwintering in het 'Behouden Huys' is een historische gebeurtenis die tot op de dag van vandaag blijft inspireren.

Op Nova Zembla zijn in de afgelopen 130 jaar zeer uitzonderlijke vondsten gedaan, waaronder voorwerpen die in Nederland alleen van schilderijen en tekeningen bekend waren. De Kleine IJstijd, die inzette tijdens de Gouden Eeuw en circa drie eeuwen voortduurde, conserveerde alle materialen en vertraagde de ontdekking van de locatie tot 1871. Russische onderzoekers vestigden in de jaren 1970 opnieuw aandacht op de sporen van aanwezigheid van de Nederlanders, die in een snel opwarmend klimaat dreigden te worden weggevaagd.

Terugkeer naar Nova Zembla belicht het verlangen van Willem Barents om een vaarroute over de Noordpool naar Azië te ontdekken en combineert dit gegeven met de aanhoudende fascinatie van hedendaagse onderzoekers en hun wens om de reis in een historische context te plaatsen. De uitgave is rijk geïllustreerd met historisch beeldmateriaal - zoals kaarten van Mercator, prenten en objecten -maar ook met moderne satellietbeelden, landschapsfoto's en reconstructietekeningen. Met het originele scheepsjournaal van De Veer in de hand gunt de auteur ons een blik op Nova Zembla door de ogen van een zestiende-eeuwse ontdekkingsreiziger.

JaapJan Zeeberg promoveerde als fysisch geograaf in Chicago en werkte de afgelopen vijftien jaar regelmatig in het poolgebied. Hij nam deel aan de historisch-archeologische expedities naar Nova Zembla in 1995, 1998, en 2000.