Dagboeken

Privé-domein nr. 174. Vanaf zijn eenentwintigste heeft de Deense schrijver-filosoof Søren Kierkegaard een dagboek bijgehouden. Hij schreef onophoudelijk de reflecties neer op wat hem als essentieel voorkwam. Deze notities zijn voor veel hedendaagse lezers ongetwijfeld boeiender, want directer en leesbaarder dan zijn bekende grote werken.

Kierkegaard wordt beschouwd als de rebelse voorloper van het existentialisme. In zijn eigen tijd ging hij door voor een zonderling en een onruststoker. Hij richtte zijn kritiek vooral op de heersende kerkelijke en burgerlijke instituties.

Tijdens zijn leven was zijn invloed gering. Pas in onze eeuw werd Kierkegaard een inspirerende wegbereider naar een nieuwe wijsbegeerte. Daarnaast bestaat er grote belangstelling voor het raadsel van de mens Kierkegaard, die zich in zijn Dagboeken zo openlijk blootstelde en analyseerde: zijn psychologisch inzicht en vlijmscherp zelfonderzoek zijn onovertroffen.

Uit de omvangrijke dagboeken heeft Sybren Polet nu een keuze gemaakt waarin het accent ligt op de schrijver Kierkegaard, en niet op de theoloog en filosoof. En als schrijver van deze notities kan hij in één adem genoemd worden met Pascal, Novalis, Nietzsche en Valéry.

*Ik heb Kierkegaard steeds weer gelezen en herlezen. Ik moet hem wel blijven herlezen om zelf te kunnen schrijven. - Franz Kafka

*Kierkegaard en Nietzsche: het blijft een uitzonderlijke list van de geschiedenis dat juist van het werk van deze schuwe, teruggetrokken, eenzame figuren zo'n ontzaglijke invloed is uitgegaan, op de literatuur, op de filosofie, op het denken over de grenzen en mogelijkheden van de westerse cultuur. - Karl Jaspers

*Schrijven in zijn dagboek was voor hem zoiets als psychografisch ademhalen. Altijd heeft hij pakkende, treffende beeldspraak bij de hand. - Maarten 't Hart