De schaakstukken

Als de 21-jarige Bram van der Ham op een kille septembermorgen in 1943 tijdens een razzia door de grüne Polizei van zijn bed gelicht wordt, omdat hij zich weigert voor de Arbeitseinsatz te melden, heeft hij geen flauw vermoeden van de ontberingen die hem in concentratie- en werkkampen in Duitsland te wachten staan; noch van de avonturen die hij in de bergen van Oostenrijk en achter het oostfront van Polen zal beleven.
Maar negentien maanden later komt hij toch gezond en wel in een Russisch uniform weer thuis.