Onder de klok

Verzet en hulp bij onderduik: en de rol van o.m. Amsterdamse en Utrechtse studenten

Aan de vooravond van Bevrijdingsdag verschijnt een boek van dr Bert Jan Flim: Onder de Klok, Georganiseerde hulp aan Joodse kinderen.

Het beschrijft hoe in 1942 studenten, samen met anderen, in Amsterdam en Utrecht in actie kwamen om Joodse kinderen te redden. Binnen twee jaar lieten zij er ongeveer achthonderd onderduiken bij pleeggezinnen door heel Nederland. En zorgden ook voor de benodigde bonkaarten, kleding en geld.

Een team smokkelde kinderen onder de ogen van de Duitsers uit de 'crèche', de wachtkamer van de dood tegenover de Hollandse Schouwburg.
Andere studenten - merendeels meisjes - namen de kinderen over 'onder de klok' op het station en brachten hen per trein naar zusterorganisaties in de provincie. Daar stond - alweer onder de klok - een derde team klaar om de kinderen naar pleeggezinnen te brengen. Rondom de pleeggezinnen bouwden zij een beschermende cocon, waar soms hele dorpen bij betrokken waren.
Sommige kinderwerkers betaalden voor dit verzetswerk met hun leven. Anderen raakten beschadigd in Duitse gevangenschap. Zij die het overleefden beschouwden het als het belangrijkste wat ze ooit deden.

In Onder de klok reconstrueert historicus Bert Jan Flim dit 'kinderwerk'. Op basis van honderden gesprekken met verzetstrijders en onderduikers weet hij een nagenoeg compleet beeld te schetsen van hun 'organisatie'.

Dr B.J. Flim is dé kenner van de joodse onderduik. In 1995 promoveerde hij op de geschiedenis van het 'kinderwerk', onder de titel Omdat hun hart sprak.